Rond Wijsmullers geboortejaar 1855, was Amsterdam een stad van vergane glorie. De grachtengordel was nog steeds prachtig, maar veel buurten waren enorm vervuild. De Joodse arts en weldoener Samuel Sarphati (Amsterdam, 1813 – 1866) stak veel energie in de verbetering van de stad. Hij richtte een vuilnisophaaldienst op en begon een broodfabriek voor goed en betaalbaar brood. Ook wilde Sarphati het vervallen negentiende-eeuwse Amsterdam weer de grandeur van de Gouden eeuw geven. Zo kwam hij op het idee om een groot tentoonstellingsgebouw te laten bouwen: het Paleis voor Volksvlijt. Het monumentale gebouw, dat in 1864 werd geopend, bevatte onder meer een theaterzaal, een restaurant en twee winkelgalerijen.
Al snel bleek echter dat exploitatie als tentoonstellingsgebouw niet haalbaar was. Het Paleis voor Volksvlijt werd steeds meer een vermaakscentrum.
In april 1929 sloeg het noodlot toe; het Paleis brandde tot de grond toe af. Er werd een gat geslagen in het hart van Amsterdam.
Alleen de Galerij uit 1881 overleefde de brand. In 1961 werd ze alsnog gesloopt om plaats te maken voor het gebouw van De Nederlandsche Bank (DNB).
De herinneringen, foto’s en afbeeldingen, waaronder deze aquarel van Wijsmuller, zijn een kleine pleister op de wonde. Lees hier meer over dit legendarische gebouw.
Bronnen Tekst: Stadsarchief Amsterdam & Ons Amsterdam - Sjaak Priester. Afbeelding: Stadsarchief Amsterdam.